Texnoloji sirlər
Texnologiya bu gün həyatımızın ayrılmaz hissəsi olsa da, insanların bilmədiyi sirli tərəfləri də var.
Texnoloji sirlər
Texnologiya bu gün həyatımızın ayrılmaz hissəsi olsa da, insanların bilmədiyi sirli tərəfləri də var.
Əlbəttə ki, rahatlıq texnologiyası, gündəlik elektron poçt trafikimiz, elektrik infrastrukturu, internet, cib telefonları, veb saytlar, onlayn mağaza, onlayn qəzetlər və s.
Ancaq nəticədə texnologiya şirkətləri də bir iş təşkilatıdır və qazanc üçün hər şeyi edə bilər.
Məsələn, ABŞ Ticarət Departamenti 1960-cı illərdə ampul istehsalçıları arasında gizli bir etimad müqaviləsinin mövcudluğunu aşkar etdikdə məlum oldu ki, bu gün tanınan texnoloji firmalar asanlıqla partlamaq üçün ampulləri qəsdən yerləşdiriblər. Bu yolla, bir müştərinin bir ampul alıb 10-20-20 il müddətində istifadə etməsinə mane olmağa çalışan ampul istehsalçıları puldan ləzzət aldılar və lampaların ömrünü bir neçə aya endirdilər.
Yəni bu yalnız ampullərlə məhdudlaşırmı? YOX!
Əvvəla, bilinməli olan şeylər cib telefonlarınıza, televizorlarınıza, kompüterlərinizə və gündəlik həyatda istifadə etdiyiniz hər cür cihazla birbaşa əlaqəli olan məsələlərdir.
Məsələn, bütün dünyada cib telefonlarına yerləşdirilən barmaq izi oxuma texnologiyası yalnız sizin xeyrinizə deyil, yalnız məlumat toplamaq üçün hazırlanmış bir infrastrukturdur. Bütün dünyada barmaq izlərini toplamaq və barmağınızı cib telefonunuza qoyarkən orta ömrünüzü barmağınızdan alınan nəbz ilə ölçmək texnologiya şirkətləri tərəfindən istifadə edilən bir neçə infrastrukturdur.
Ki, cep telefonları dünya pazarında, silah, ilaç, gıda sektöründen sonra en büyük pazar. Örneğin eskiler hatırlar 2 MB lik floopy diskler vardı, bizler bunlar ile veri kopyalamaya çalışırdık. İçinde resimlerimizi falan koyar saklardık. Günümüzde 2 MB lik bir flash bellek kullanıyor olsak bu konu bizi gülünç duruma düşürürdü, çünkü artık kullandığımız telefonların bir defa da çektiği resimler bile 2 MB dan büyükler. Yani sistem aslında basit. Size önerilen telefonlarda aslında son 5 yılda çok büyük devrimler yaşanmadı, hatta 5 yıl önce çıkan bir telefonu halen kullanan insanlarda mutlaka vardır. Fakat değişen teknoloji ile beraber artık çoğu cep telefonun bataryası sökülüp takılamıyor ve garanti süresi iki yıl.
Üretici firma içerisine yerleştirmiş olduğu minicik bir mikroçipi 2-3 sene aralığına ayarlıyor, ki bu çipin maliyeti de birkaç dolardan fazla değil. Telefonunuz 2-3 sene içinde kendiliğinden tuhaf şeyler yapmaya başlamışsa yada artık ömrünün bittiğini düşünüyorsanız bunun altında başka şeyler arayabilirsiniz!
Məsələn, cib telefonları, kompüterlər, televizorlar kimi bir çox cihaz indi internetə qoşulub. İstifadə olunan proqram təminatı ilə dövrənin nə zaman qısa qapanacağını, proqramın nə vaxt uğursuz olacağını, hansı müddətdə xidmət göstəriləcəyini, təmir ediləcəyini və ya tamamilə dəyişdiriləcəyini və ya müəyyən bir ödəniş müqabilində təmir ediləcəyini texnologiya şirkətlərinin ixtiyarına verir.
Bu televizorlar, cib telefonları, kompüterlər və s., Bizə ağıllı ad altında qızıl qabda təqdim olunan hər məhsulda var.
Texnologiya şirkətlərinin yaşaması, hər il və ya ən azı iki və ya üç ildən bir bəzədilmiş və naxışlı eyni firmanın yeni modelini almağınızdan asılıdır. Tək bir telefon alıb 10 il istifadə etsəniz, hər hansı bir televizor alıb 15 il istifadə etsəniz, bu cihazları istehsal edən şirkətlər qısa müddətdə iflasa uğrayacaqlar.
İnsanlar axmaq deyil, niyə yaxşı işləyən, möhkəm, davamlı bir məhsul buraxıb yeni kompüter, telefon və ya televizor almalıdırlar?
Yukarıda anlattığımız ampul tröstü gibi teknoloji dünyasında da ispatlanması zor bir tröst vardır. Bu tröstün yazıya dökülmemiş kuralı şudur: Ürünler, garanti süresi dolduktan sonra bozulmalıdır.
Örneğin bir program alıyoruz, diyelim ki “windows” kullanıyoruz. İlk sürümleri her zaman sorunludur! Sebebi ise şuna dayanır. İlk sürümler bilerek sorunlu olarak piyasaya servis edilir. Bunları ücretsiz kullanmaya çalışan hackerlar (korsanlar) tarafından kırılır, sonrasında bizler ücretsiz sürümleri internetten indirip kullanmaya çalışırız, sonra “yama” “update” “güncelleme” adı altında microsoft aynı windowsun düzenli versiyonlarını, lisans satın almış kişilere internet üzerinden vermeye başlar, internetten ilk sürümü indirmiş ve kullanmaya çalışan kullanıcı ise asla kaçak versiyonlu o bilgisayarda tam verim alamaz ve sonunda bıkarak gidip orjinal versiyonu almaya zorlanır. Aslında bu bir satış stratejisidir. Mesela window xp microsoft’un en iyi sürümleri arasında yer almasına ve dünya da en çok kopya satmasına rağmen, microsoft artık bu ürüne destek vermiyor! Eminim halen bilgisayarında windows XP kullanan okuyucularımız vardır. Bunun anlamı, siz mecburen benim yeni ürünü mü satın almak zorundasınız.
Teknoloji/Bilişim sektörü pek çok sektörde olduğu gibi gençleri hedef alan, gençlerin cebindeki paraya göz dikmiş bir sektördür. Her sene yeniden iPhone alan, her ay cep telefonlarına yüzlerce lira fatura ödeyen, her ay yeni bir teknolojik ürün satın alan müşteriler, genç müşterilerdir. Bu genç müşterilere ürün satmak isteyen endüstri de genç çalışanları tercih eder. Yani genç personelleri işe alarak genç müşterinin talepleri doğrultusunda yenilikleri bize getirmeye çalışmaktalar. Çünkü en büyük potansiyel alıcı grubu 20-40 yaş arası.
O ise aslında günümüzde megapikseller, dokunmatik telefonların her türü, aklınıza gelebilecek her şekli, her kameralı versiyonu, hatta içinde yok yok diyebileceğiniz her modeli çoktan üretildi. Buna örnek vermek gerekirse Nokia 2013 Ylında bir telefon üretti ve bu telefonun içerisine 41 megapiksellik bir kamera koydu, diğer yandan bir çok diğer şirket 20 megapiksellik kameralara 2015 te geçmeye başladı. Kısaca bu yazıdan anlamanız gereken şu, 1950’lerde, 60’larda üretilen TV, radyo ve telefonlar, buzdolapları hala çalışmaktadır ama maalesef günümüzde bunlar bilinçli olarak günümüzün teknolojisine uyarlanmamaktadır.
hörmətlə
ComTürkiyə
Tanju POLAT
